1.Khái quát chung

Gà cáy củm hay còn gọi là gà cúp hay gà không phao câu là một giống gà bản địa có nguồn gốc ở miền Bắc Việt Nam. Chúng là giống gà đặc sản, được nuôi từ lâu ở Hà Giang, Cao Bằng. Gà cáy củm có đặc điểm kỳ lạ là bề ngoài dường như không có phao câu. Hiện nay gà cũng có mặt ở Lâm Đồng do những người đi kinh tế mới du nhập. Giống gà này được đưa vào diện bảo tồn nguồn gen quý hiếm, Viện Chăn nuôi Việt Nam có kế hoạch bảo tồn gà cáy củm và đã được nuôi tại trung tâm giống của tỉnh Cao Bằng.

2.Mô tả

Gà có màu lông đa dạng, chúng có lông màu nâu, xám, trắng có sọc đen, ánh xanh cánh sả, mào dâu, chân vàng và đặc biệt lông đuôi cúp xuống Gà cáy củm trống nặng 2 – 2,5 kg, mái nặng 1,5 – 2 kg khi trưởng thành. Gà mái có màu lông đốm xám, nặng chừng hơn 3 kg, trông nó cũng bình thường như những con gà mái khác, nhưng nó có chiếc đuôi ngắn củn cỡn của nó cụp xuống, trông như mái tóc. Bất kể gà trống hay gà mái, cứ con nào mà chòm đuôi cụp xuống là gà không có phao câu. Gà trống có màu sắc rất đẹp, nhưng cũng cụp đuôi vì thiếu phao câu. Con gà nhỏ có bộ lông óng ánh mềm như lông chim, khá đẹp mắt. Lông đuôi và lông thân giống nhau, không có gì phân biệt, giống gà xương đen ngày chạy đồi, đêm ngủ cành cây.

Thịt gà có mùi hương lúa, rất dai, giòn, ngọt hơn những loại gà khác. Người ta cho rằng tại những thứ ngon lành vốn tích ở phao câu đều đã ngấm hết vào xương thịt. Gà này ăn ở vùng nó sống thì rất ngon, nhưng đem đi nơi khác ăn không. Người ta cũng tin rằng gà sẽ mọc lại phao câu khi rời Túng Sán sinh sống, gà ở đây không có phao câu, nhưng đem về vùng khác nuôi lại mọc phao câu, không thì nó cũng chết non. Động vật không hợp thổ nhưỡng thì khó nuôi là chuyện dễ hiểu nhưng chuyện một con gà có thể thay đổi cấu tạo nhóm xương cùng, cụt trong vòng đời như vậy là không hợp lý và việc nó không sinh đẻ được, hoặc đẻ ra gà con lại có phao câu thì có thể.

3.Sinh sản

Người ta cho rằng chúng là gà không phao câu vì phao câu gà không lồi ra, thực ra gà Cúp có phao câu, nhưng là phao câu chìm, vẫn có khả năng sinh sản và phát triển tốt, mỗi lứa đẻ 10 – 12 quả, tỷ lệ phôi và kết quả ấp nở giống như các giống gà nội khác của địa phương. Khi sờ thử không hề thấy cục thịt ở cuống đuôi của giống lông vũ này, kể cả khi vạch hết lông đuôi con gà để nhìn tận mắt, sờ tận tay. Chỗ sau cùng của nó nhẵn nhụi, vuốt đều tay từ lưng tuột xuống đến bụng, giống gà này không có thứ mà gà thường dùng mỏ lấy chất dịch béo ở đó để trau chuốt bộ lông thêm đẹp, như vậy gà cũng không có chất dịch có tác dụng bảo vệ cơ thể chống bị thấm nước khi gặp sương hoặc mưa..

4.Khả năng thích nghi

Với điều kiện thời tiết Tây Bắc Việt Nam vô cùng khắc nghiệt với các loại động vật, gia súc và gia cầm. Tuy nhiên với giống gà Cáy Củm đây là một giống gà có khả năng thích ứng tốt với các điều kiện khí hậu khắc nghiệt của địa phương vùng cao miền núi và có khả năng chống chịu tốt với các loại dịch bệnh. Giống gà này đang được bà con nơi đây duy trì và phát triển.

Thông tin liên hệ