Theo đuổi mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, song các hãng sản xuất sữa trên toàn cầu đang phải đối mặt với khó khăn khi chi phí đầu vào tăng cao, chuỗi cung ứng gián đoạn và thiếu hụt lao động nghiêm trọng.

Khó khăn chồng chất

Báo cáo ngành sữa toàn cầu theo quý từ tháng 3/2022 của Rabobank cho biết, thức ăn thô xanh kém chất lượng đang ảnh hưởng tiêu cực đến sản lượng sữa bò tại châu Âu và Mỹ. Trong một số trường hợp, các hãng sản xuất sữa đang tối đa hóa lợi nhuận chứ không tập trung sản xuất vì chi phí thức ăn chăn nuôi đang tăng vọt. Xung đột Nga – Ukraine cũng ảnh hưởng đến giá và nguồn cung mọi thứ, từ năng lượng đến phân bón và nhiều hàng hóa khác, từ đó tác động lên chi phí, nguồn cung thức ăn và cuối cùng là giá sữa thành phẩm và giá sữa nguyên liệu cũng tăng theo, theo Rabobank. Trong khi đó, nhiều khu vực đang chật vật ứng phó với hạn hán, sụt giảm sản lượng và diện tích chăn nuôi.

Theo TS. Curtis Harms, Giám đốc Công ty DVM khu vực Bắc Mỹ, giá thức ăn và nguồn cung nguyên liệu là một thách thức dai dẳng đối với người chăn nuôi bò sữa tại Mỹ. Mike Rincker, Phó Giám đốc kỹ thuật tại DPI Global cho biết, chi phí đầu vào tăng và những tác động đến lợi nhuận là thách thức hàng đầu của toàn ngành chăn nuôi.

Ben Laine, một chuyên gia phân tích ngành sữa tại Rabo AgriFinance cho biết, phần lớn áp lực chi phí của các hãng sữa đều do giá thức ăn chăn nuôi tăng vọt. Tuy nhiên, hiện giá sữa đã đủ bù đắp chi phí sản xuất nên các hãng sữa cần tìm kiếm cơ hội tăng doanh số bán hàng chứ không nên bảo vệ lợi nhuận bằng cách chuyển sang các hãng thức ăn chăn nuôi rẻ hơn bởi nguy cơ thay đổi khẩu phần ăn của vật nuôi và sụt giảm chất lượng sản phẩm sữa. Theo Rincker, thay vì tìm cách cắt giảm chi phí, các nhà sản xuất nên tìm cách gia tăng giá trị. Ngoài ra, các nhà sản xuất cũng có thể duy trì lợi nhuận bằng cách cải thiện hiệu quả và giảm thiểu chất thải bất cứ khi nào có thể.

Gián đoạn chuỗi cung ứng cũng đang ảnh hưởng đến mọi thứ từ nguồn cung nguyên liệu, chi phí đầu vào đến xuất khẩu. Rabobank ghi nhận, do thách thức chuỗi cung ứng, xuất khẩu sữa trong năm 2022 bắt đầu đi xuống sau khi đạt tăng trưởng 4% trong năm 2021, chủ yếu tại Mỹ, châu Âu, New Zealand, Australia, Brazil, Argentina và Uruguay.

Ngành công nghiệp sữa toàn cầu đang phải đối mặt với nhiều khó khăn.

Harms cho biết, đợt phong tỏa COVID-19 nghiêm ngặt suốt 2 tháng qua tại Thượng Hải, một trong những cảng container nhộn nhịp nhất thế giới sẽ khiến tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng, thiếu hụt hàng hóa và lạm phát tiếp tục kéo dài. Theo chuyên gia này, tình trạng suy giảm sản lượng sữa trên toàn thế giới kéo theo tác động tiêu cực lên nguồn cung sản phẩm sữa toàn cầu do giá thức ăn chăn nuôi nhập khẩu tăng cao. Thiếu nguồn cung sữa toàn cầu sẽ tác động tích cực lên giá sữa của Mỹ, nhưng còn phụ thuộc vào sức mạnh của đồng USD và nguồn cung cũng như nhu cầu đối với các sản phẩm sữa trên toàn thế giới.

Gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu khiến thiếu hụt nguồn cung và tăng giá axit palmitic – một phụ gia hỗ trợ sản xuất chất béo sữa. Cecilia Lopez, chuyên gia về giải pháp chăn nuôi bò sữa tại Novus International cho biết, có nhiều yếu tố thúc đẩy giá axit palmitic: Indonesia, nhà xuất khẩu axit palmitic hàng đầu thế giới đã cấm xuất khẩu phụ gia này vào đầu năm 2022; Chuỗi cung ứng gián đoạn và xung đột Nga – Ukraine; Malaysia thất thu vụ dầu cọ do lũ lụt và thiếu lao động…

Giải pháp công nghệ

Những cải tiến và công nghệ mới để giảm khí thải nhà kính tại các trang tại bò sữa đang giúp ngành công nghiệp tiến sát mục tiêu đầy tham vọng nhằm giải quyết biến đổi khí hậu và hoạt động bền vững hơn. Bền vững và biến đổi khí hậu đang là chủ đề nóng trong ngành sữa. Nhiều trang trại đang hướng đến đến mối cân bằng giữa “giá trị” của bền vững và biến đổi khí hậu với tác động của chúng lên lợi nhuận, theo Rincker. Đây là hướng đi đúng đắn khi người chăn nuôi cân nhắc sử dụng công nghệ và cải tiến để giảm lượng khí thải.

Các thiết bị phân hủy kỵ khí có thể giảm phát thải khí methane bằng cách phân hủy phân, nước thải hoặc chất thải thực phẩm để tạo ra khí sinh học. Một cách tiếp cận khác là sử dụng phụ gia thức ăn chăn nuôi có khả năng giảm lượng khí thải từ gia súc. Emma Song, Giám đốc kỹ thuật tại Công ty sinh học Wuhan Sunhy, Trung Quốc cho biết, có nhiều phụ gia thức ăn mà người nuôi bò sữa có thể sử dụng để giảm khí thải hoặc tiết kiệm chi phí như enzyme cải thiện tiêu hóa hay chất ức chế urease.

Theo Harms, tất cả tiến bộ này đã giúp ngành sữa cải thiện đáng kể về tính bền vững và giảm khí thải. Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ (Bộ Nông nghiệp Mỹ) cho biết, sản xuất sữa của nước này đã tăng 51% so năm 1990 nhưng lượng phát thải trên mỗi đơn vị sản xuất sữa lại giảm 26%. Ngành sữa Mỹ cũng chứng kiến sự gia tăng đáng kể về sản lượng sữa, sử dụng nguồn tài nguyên hiệu quả hơn, khả năng tiêu hóa thức ăn thô xanh tốt hơn, giảm kháng sinh.

Các chuyên gia cho rằng, ngành sữa không tránh khỏi tình trạng thiếu hụt lao động như các ngành công nghiệp khác và cũng đang hướng đến tự động hóa để giải quyết thách thức này. Theo Emma Song, ngày nay chúng ta có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo và tự động hóa để ứng phó thách thức về lao động. Có thể kể đến ví dụ điển hình như rôbot vắt sữa, máy nạo phân và máy nạo thức ăn. Ngoài ra, các trại bò sữa đang sử dụng thiết bị đeo thẻ để theo dõi và quản lý sức khỏe đàn vật nuôi, nâng cao năng suất và hỗ trợ người lao động làm việc hiệu quả hơn. Ứng dụng công nghệ tiên tiến và tự động hóa ngay từ sớm là cách để các trang trại bò sữa giải quyết bài toán lao động và xa hơn là thực hiện mục tiêu sản xuất bền vững, Harms nói.

Nguồn: Chăn nuôi Việt Nam